Katarina Adanja
| Katarina Adanja | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | Katarina Baruh 17. 12. 1921. Subotica, Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca |
| Smrt | 12. 9. 1989. (dob: 67) Beograd, SFR Jugoslavija |
| Nacionalnost | Jugoslavenka |
| Etnicitet | Jevrejka[1] |
| Državljanstvo | SFR Jugoslavija |
| Alma mater | Filozofski fakultet Univerziteta u Beogradu |
| Suprug/a | Solomon Adanja |
| Djeca | Mira Adanja-Polak Gordana Grujić Đorđe Adanja |
| Roditelji | Aladar Baruh Olga (Horvat) Baruh |
Katarina Adanja (rođena: Katarina Baruh) (17. 12. 1921, Subotica - 12. 9. 1989, Beograd), jugoslavenska istoričarka umetnosti.
Biografija[uredi | uredi kod]
Katarina Adanja je rođena 17. 12. 1921 u Subotici u jevrejskoj porodici Aladara i Olge Baruh. Aladar Baruh je pre Drugog svetskog rata bio vlasnik, a nakon rata savetnik u eksport-import firmi koja je prodavala živinu u Engleskoj, Nemačkoj i Švajcarskoj. Olga Baruh je radila u porodičnom preduzeću kao revizor-knjigovođa. Katarina se posle završene osnovne škole, školovala u licejima u Beču i Švajcarskoj.[1] Katarina se u Beogradu upoznala sa budućim suprugom Solomonom Adanjom, renomiranim jugoslavenskim hirurg-urolog. Solomon je, kao lekar po pozivu, došao u Katarininu porodicu, koja je doputovala iz Budimpešte u posetu bolesnoj tetki i rođacima u tadašnju Dunavsku banovinu.[2] Za vreme Drugog svjetskog rata se kao Jevrejka skrivala sa suprugom, jedno vreme su bili u logoru u Budimpešti. Katarinin otac je preživeo strahote koncentracijskog logora Bergen Belzen, a majka i sestra Vera su stradale u Aušvicu.[1] Posle oslobođenja radila je u mađarskoj redakciji Radio Jugoslavije. Nakon rata je diplomirala istoriju umetnosti na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Kao prevodilac učestvovala je u radu delegacija koje su vodile pregovore u vezi granica u Baču i u vezi kanala Dunav—Tisa—Dunav.[1] Sa Agnesom Sas i Egonom Štajnerom prevela je "Politiku socijalističke Mađarske" Janoša Kadara iz 1973. Pisala je odrednice za jugoslavensku Enciklopediju likovne umetnosti.
Kao kustos radila je u Poštansko-telegrafsko-telefonskom (PTT) Muzeju, pisala za časopis muzeja, PTT glasnik i PTT Vesnik, organ Zajednice jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona. Tekstove je objavljivala u rubrici PTT Vesnika "Tragom prošlosti". Opremila je veliki broj kataloga i brošura prilikom objavljivanja poštanskih maraka. Likovne kritike i članke o umetnosti jugoslovenskog podneblja objavljivala je na stranicama Politike, Bazara, Ilustrovane Politike, Književnih novina, Nove Makedonije, Pobjede, Oslobođenja, Jevrejskog pregleda, Umetnosti, Telegrama, Jugoslovenske revije, Sveta kulture kao i za francuski Le Monde de philatelists.
Kao članica Diplomatskog internacionalnog kluba održala je brojna predavanja o jugoslovenskoj kulturi. Otvorila je izložbu vajara Denisa Mičela u Kulturnom centru Beograda 1974 godine. U radu žirija Oktobarskog salona učestvovala je od 1960 do 1985, a bila je i članica Saveta žirija Jugoslovenskog trijenala keramike 1980 godine i Svetskog festivala keramike u okviru Smotre jugoslovenske umetnosti "Mermer i zvuci". Od 1974 do smrti bila je članica Poštanskog istorijskog društva (Postal history society) iz Njujorka. Bila je počasna članica Udruženja likovnih umetnika primenjenih umetnosti i dizajnera SR Srbije (ULUPUDS), a posthumno je dobila Nagradu za životno delo ULUPUDS 1989 godine. Megilu zahvalnicu za doprinos, pomoć i podršku Jevrejskoj zajednici u SFR Jugoslaviji dobila je 1971 godine.
Važnija dela[uredi | uredi kod]
- Niz kataloga za pojedinačne i grupne izložbe likovnih stvaralaca: Gordana Glid (1971), Lucija Bancov Veber (1971), Kosta Đorđević (1972), Đorđe Isakov (1972), Vesna Radosavljević (1972), Mira Sandić (1974), Vladanka Rašić (1978), Stanislava Knez Milošević (1978), Dušan Jovanović (1981), Josip Karakas, Zoran Prvanović, Ljubica Vukobratović, Danica Beba Cigarčić, Arigo Vitler, Mirjana Lehner Dragić
- Yugoslav mosaic, 1969
- Biseri izdatih serija jugoslovenskih maraka, 1971
- Poštonoše u Starom Egiptu, 1971
- Počeci poštanske službe u Rusiji, 1974
- Biblija i saobraćaj
- Kako je funkcionisala pošta u koncentracionim logorima, 1974
- Umetnička dela kao motivi na poštanskim markama, Nemački ministar za belim stolom nezvanično, 1976
- Mai Beográdi müvészet, 1977 (katalog)
- Ljubica D. Vukobradović: watercolours, 1980 (katalog)
- 100 slikara i kipara, 1985
- Ilija Filipović: Likovna galerija Savremenici, 1988 (katalog)
- Ingrid Krane: akvareli, 1989 (katalog)
- Tragika porodice Baruh, (Politika)
Reference[uredi | uredi kod]
Literatura[uredi | uredi kod]
- Gordiejew, Paul Benjamin (1999). Voices of Yugoslav Jewry, The case of Mira Furlan, Albany, USA: State University of New York Press. ISBN 0-7914-4022-2
