Kalipov ciklus
Kalipov ciklus ili Kalipski ciklus je najmanji zajednički množitelj tropske godine i sinodičkog meseca kojeg je predložio astronom Kalip, 330. pne.. Period ima 76 godina, poboljšanje je 19-godišnjeg Metonovog ciklusa.
Nastanak[uredi | uredi kod]
Stoleće pre Kalipa, Meton je pronašao 19-godišnji ciklus, koji je brojao 6940 dana i bio duži od 235 lunacija za skoro trećinu dana, a od 19 tropskih godina za četiri desetine dana. To je implicitno davalo dužinu godine od (6940/19 =) 365 + 1/4 + 1/76 dana (odn. 365 d. 6 s. 18 m. 56 s.). Ali Kalip je znao da je dužina godine bliža 365 + 1/4 dana, pa je pomnožio 19-godišnji ciklus sa 4, da bi dobio ceo broj dana i zatim izostavio jedan dan iz poslednjeg 19-godišnjeg ciklusa. Time je dobio 76-godišnji ciklus od 940 lunacija i 27.759 dana, koji je po njemu nazvan Kalipov (ili Kalipski).
Tačnost[uredi | uredi kod]
Prosečna dužina godine ciklusa je tačno 365,25 dana, isto kao u julijanskom kalendaru, što je oko 11 minuta i 14 sekundi manje od današnje vrednosti za tropsku godinu. Prosečna dužina lunacije je oko 29,53085 dana, što je oko 22 sekunde duže od danas usvojene srednje vrednosti sinodičkog meseca.
Upotreba[uredi | uredi kod]
Prva godina prvog Kalipskog ciklusa je počela dugodnevicom (letnji solsticij) 330. pne. (28. jun/lipnja po proleptičkom julijanskom kalendaru). Kasniji astronomi su ga koristili. Klaudije Ptolemej u svom Almagestu (VII 3, H25) navodi Timoharisova osmatranja u 47. godini prvog Kalipovog ciklusa (283. pne.), kada je Mesec osmog dana meseca Antesteriona okultirao Plejade.[1]
Kalipski kalendar je prvobitno koristio imena meseci atičkog kalendara. Kasniji astronomi, npr. Hiparh, davali su prednost drugim kalendarima, uključujući egipatski. Hiparh je takođe koncipirao sopstveni, tzv. Hiparhov kalendarski ciklus, kao poboljšanje Kalipovog. Ptolemejev Almagest daje neke konverzije između Kalipovog ciklusa i Egipatskih kalendara — recimo, Anthesterion 8, 47. godine prvog Kalipovog perioda je ekvivalentno 29. danu meseca Athyr u 465. Nabonasarovoj godini. Originalni, kompletni oblik Kalipovog kalendara više nije poznat [1].
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 Evans, James. "The Callippic Cycle." The History & Practice of Ancient Astronomy. Oxford University Press US. 1998. ISBN 0-19-509539-1. 186–7.
Eksterni linkovi[uredi | uredi kod]
(na engleskom:)