John Balliol
| John Balliol | |
|---|---|
| |
| Crtež Johna Balliola | |
| Kralj Škotske | |
| Vladavina | 1292. - 1296. |
| Krunidba | 30. novembar 1292. |
| Prethodnik | Margaret, |
| Nasljednik | Robert Bruce |
| Supruga | Isabella od Warenna |
| Otac | John od Balliola |
| Majka | Dervorguilla od Gallowaya |
| Rođenje | oko 1250. ? |
| Smrt | april 1313. Dvorac Galliard, Normandija, Francuska |
| Vjera | katolik |
John Balliol (?, oko 1250. - Dvorac Galliard, Normandija, april 1313.) bio je kralj Škotske, od 1292. do 1296. nakon tog ostatak života proveo je u progonstvu.[1]
Njega su njegovi zemljaci zvali Toom Tabard (škotsko-gelski: Prazni kaput)[1] jer je usprkos tome što je bio favorit engleskog kralja Edwarda I (i njegova marioneta), nakraju izgubio sve.
Biografija[uredi | uredi kod]
John je bio najmlađi sin Johna od Balliola i Dervorguille kćeri lorda od Gallowaya. Kako su mu braća pomrla bez djece, on je 1278 naslijedio sve porodične feude po Engleskoj i Francuskoj a 1290. naslijedio je i Galloway. [1]
Te iste godine umrla je Margaret, pa je škotski tron ostao upražnjen, pa je Balliol postao jedan od 13 pretendenata za taj položaj. On se već prije toga razmetao svojim kraljevskim porijeklom, na osnovu rodoslovlja svoje majke, ona je naime bila kći Margarete, najstarije kćeri Davida, grof od Huntingdona, koji je pak bio brat kralja Malcolma IV i Williama I. U tom nadmetanju glavni suparnik bio mu je Robert Bruce.[1]
Engleski kralj Edward I sastao se sa škotskim plemstvom u dvorcu Norham (Northumberland) i inzistirao da on bude taj koji će presuditi - tko od kandidata treba postati škotski kralj. [1]
Njegov dvorski savjet u kom je bilo 104 ljudi, raspravljao je o kraljevskim kandidatima više od godinu dana, na kraju su dali prednost - Balliolu na osnovu njegove jednostavne tvrdnje, - da on po krvnoj liniji ima prednost.[1] Edward I je tu odluku potvrdio 17. novembra 1292, a Balliol je okrunjen u Sconu, nakon tog je 26. decembra posjetio Edwarda u Newcastlu.[1]
John se međutim, ubrzo pokazao nezahvalnim jer kad je u junu 1294. Edward zatražio od njega da Škotska da vojsku za njegov planirani pohod na Gaskonju, Škoti su umjesto toga sklopili ugovor o uzajamnoj pomoći sa Francuzima. Kad je u januaru 1296. - Edward sam poslao vojsku na Gaskonju, Škoti su provalili u sjevernu Englesku. Na tu provokaciju Edward je brzo reagirao, tako da je već 30. marta napao Škote i preoteo im Zamak Berwick, nakon tog su u njegove ruke padale jedna za drugom i sve druge škotske utvrde, a na kraju i Montrose u kojoj je John Balliol pred Edwardom podnio abdikaciju. Na toj ceremoniji oduzet mu je i vitez položaj a morao je (u znak poniženja) i skinuti oklop - zbog tog je zaradio nadimak Toom Tabard (Prazni kaput).[1]
Na kraju je zatvoren u londonski Tower u kom je ostao do jula 1299, kad je na intervenciju pape oslobođen, ostatak života proveo je u Normandiji.[1]
Izvori[uredi | uredi kod]
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
| Prethodnik: | Kralj Škotske | Nasljednik: |
| Margaret | Robert Bruce |