Jevrem Simić
| Jevrem Simić | |
|---|---|
Karijera
| |
| Čin | pukovnik |
| Važnije bitke | Balkanski ratovi, prvi svetski rat, drugi svetski rat |
Jevrem Ješa Simić (?-1944) je bio četnički pukovnik i saradnik okupatora u drugom svetskom ratu.
Predratna biografija[uredi | uredi kod]
Bio u 43. klasi niže Vojne akademije sa Dražom Mihailovićem. Učestvovao je u oba balkanska rata, kao i u Prvom svetskom ratu. Pred Drugi svetski rat penzionisan kao artiljerijski pukovnik. Jedno vreme radio kao i direktor firme "Hanau" u Beogradu.
Drugi svetski rat[uredi | uredi kod]
Za vreme Aprilskog rata, krio se u Beogradu. Simić ostaje u Beogradu sve do februara 1943. godine, kada je stigao u štab Draže Mihailovića, koji ga postavlja za inspektora Vrhovne Komande.
Tokom bitke na Neretvi, u depeši od 30. marta 1943. poslatoj (najvjerovatnije od samog Mihailovića) iz Vrhovne komande JVuO, navodi se sljedeće:
Poručite Ješi »Drški« da dođe u Kolašin, pa ćemo ga posle urediti na najopasnije mesto.[1]
Saradnja sa Nemcima[uredi | uredi kod]
27. novembra 1943. godine Jevrem Simić i Nikola Kalabić su zajedno potpisali ugovor sa predstavnicima Wehrmachta o zajedničkoj borbi protiv partizana.[2] Ugovor je, između ostalog, imao sledeće stavke:
2. Primirje treba da stvori podlogu — pretpostavku za zajedničku borbu protiv komunista.
3. Potvrda Kalabića i Simića da se u potčinjenim jedinicama ne nalaze pripadnici sila koje su sa nemačkom u ratu.
4. Uključivanje četničkih jedinica u nemačko borbeno vođstvo prilikom većih zajedničkih borbenih dejstava. Borbene zadatke četničkim jedinicama za ovo vreme određuje nemačko vođstvo.
5. Izmena štabova za vezu.
6. Liferovanje nemačke municije za izvođenje zajedničkih borbenih zadataka prema vojničkim potrebama.
8. Ugovor se ima držati u tajnosti.
– Sporazum pukovnika Jevrema Simića i kapetana Nikole Kalabića sa nemačkim predstavnikom o saradnji u borbama protiv NOVJ (27. novembra 1943.)
Nakon dogovorene saradnje sa Nemcima, u drugoj polovini decembra 1943. južno od Beograda provedena je akcija "čišćenja komunista". Koordinatori akcije bili su pukovnik Jevrem Simić, generalni inspektor četničkih odreda i Nikola Kalabić, komandant Korpusa gorske garde, koji su izvršili koncentraciju jedinica i otpočeli takozvano "čišćenje terena". Tokom ove akcije izvršeni su svirepi četnički zločini: Pokolj u Vraniću, pokolj u Boleču i drugim mestima.[3]
21. decembra Jevrem Simić javlja Draži da priprema ubijanje poznatih komunista u Beogradu:
Moj poverenik iz Beograda javlja: Nemci javno govore da će uskoro napustiti Balkan. Svi strahuju od komunista. Njih je pun Beograd. Hitno Saši naredi da mi dođe na Rasov teren, da organizujem rad »Crnim trojkama« i da počnem ubijanje poznatih komunista u Beogradu.[4]
Radoslav Đurić je iz svog obaveštajnog centra u Beogradu 1943. godine doznao da je Ješa Simić u službi Gestapoa i da je dobio 500.000 dinara. On je izvestio generala Mihailovića da je Simić u službi Gestapoa i da ga na osnovu tih podataka ne može primiti kao inspektora i ako se pojavi na njegovoj teritoriji da će kao nemački špijun biti uhapšen. Mihailović je odgovorio da dobro poznaje Simića, da je njegov klasni drug, ali Simić se nije pojavio na Đurićevom sektoru.[5]
15. januara 1944. Jevrem Simić izveštava generala Dražu Mihailovića da njegov komandant Oplenačke brigade, Tihomir Jovanović Karađorđe, kolje po selima:
Karađorđe u selu Banji zaklao 18 istaknutih i okorelih crvenih. Čišćenje se vrši i dalje prema Darosavi.[6]
17. januara 1944. je ponovo potpisan sporazum između Vermahta i inspektora četničkih odreda Draže Mihailovića, pukovnika Jevrema Simića, o zajedničkoj borbi protiv partizana i prekidu veze sa Saveznicima:
1. Svrha sporazuma je zajedničko vođenje borbe protiv komunističkih partizana, u kom cilju će se sve jedinice četnika DM potčinjene pukovniku Jevremu Simiću uklopiti u borbu nemačkih i bugarskih oružanih snaga, kao i srpskih vladinih jedinica, protiv komunista. [...]
4. Pukovnik Simić potvrđuje da se na ugovornom području unutar jedinica koje su njemu potčinjene ne nalaze pripadnici sila koje su u ratu sa Nemačkom, niti kao oficiri za vezu niti u bilo kojem drugom svojstvu.
6. Ukoliko se na ugovornom području pojave jedinice DM sa kojima nije sklopljen ugovor o oružanom primirju, pukovnik Simić će te jedinice ili potčiniti sebi ili će se postarati da one napuste taj reon.
7. Četnici DM obavezuju se da će se u ugovornom području isključivo angažovati u borbi protiv komunističkih partizana i time podupirati borbu snaga za održavanje poretka u Srbiji.
10. Za borbu protiv komunista, četnici DM stavljaju na raspolaganje snagama za održavanje poretka svoje podatke i svoju obaveštajnu službu.
11. Po međusobnom dogovoru četnici DM preduzimaju i dele odgovornost za obezbeđenje saobraćajnih uređaja i sredstava protiv napada, pljačke i sabotaže takođe i sa strane Angloamerikanaca i njihovih dejstava sa zemlje.
12. Zaključivanje ovog sporazuma treba držati u tajnosti.[7]
U istom sporazumu se kaže da niže starešine pukovnika Simića koje ovaj sporazum ne priznaju, treba da budu odstranjene sa ugovornog područja.
U pismu od 18. aprila 1944. poslatom generalu Mihailoviću, pukovnik Simić izvještava o borbama koje njemačko-bugarske okupacione snage, zajedno sa ravnogorskim četnicima, Srpskim dobrovoljačkim korpusom i Nedićevom SDS, vode protiv jedinica NOVJ u jugozapadnoj Srbiji:
Dragi moj Glavni Doktore,
Šaljem ti stanje na celoj prostoriji i ono je sledeće na dan 17 aprila:
Crveni drže Brekovo—Katići—Kušiće snagama dosta jakim u odnosu na mene.
Raspored Nemačko-satelističkih snaga je:
Krdžaliski drugi puk pod komandom Marisava u Čajetini, a jedan bataljon je 17 ovog meseca otišao iz Bele reke verovatno ka Katićima.
Nemci: 4.000 sa nešto lakih topova, na prostoru Čajetina — Palisad — Kraljeve vode — Kokin Brod.
Bugari: Na utvrđenoj Borovoj glavi ovu ojačavaju i ima ih 1.500.
S.D.S.: Njih 230 u utvrđenjima sela Rožanstvo.
Marković: 360 ljudi zatvara Visoku. Odredi su istureni na Okruglici.
Kondor: sa 1340 ljudi na liniji Klekovo — Ljubiš — Sirogojne. Grupno zatvara sve pravce sa rezervom spremnom za udar.
Kalait: jedan bataljon sa 80 Nemaca u Štitkovu, a dve čete na Pavlovića Brodu. Sam Kalait sa ostalim odredima je sa Pavlom.
Cvetić: sa njim veze nemam.
Zvonkov odred pod komandom poručnika Nenadića zajedno sa Nemcima je u Negbini.
U toku 17 ovog meseca Marković je do 11 časova vodio borbu sa crvenima napadnut od tri njegove kolone. Posle borbe od tri sata gde je dolazilo i do borbe prsa u prsa, povukao je se. Crveni su zauzeli Katiće, Maću, Vodice, Šarenik i tu se zadržali.
Rezultat: Marković ima 6 mrtvih i 4 ranjena. Nađeno je 21 mrtvih kod crvenih.[8]
Smrt[uredi | uredi kod]
Simić je ubijen iste 1944. godine od strane četnika dok je prolazio kroz Rakovićevu teritoriju. Mihailović je na suđenju ovako opisao Simićevu smrt:
... Optuženi: Ukoliko sam bio obavešten, naređivao sam uvek da tako ne sme da bude. Docnije sam saznao da su oni od mene krili. Ubijen je moj sestrić od strane četnika u Pašinoj Ravni. Ubijen je Milutin Janković, koga sam venčao, iako sam slao depešu da ne sme da bude. Ubili su Jevrema Simića, koji je bio moj klasni drug. On je prolazio kroz Rakovićevu teritoriju i bio je ubijen. Čak je bilo uzajamnih borbi i ubijanja... Od jednog ubijenog nosio je Hajduković glavu u torbi....
– Dragoljub Mihailović u svojoj odbrani na sudu
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ Zbornik dokumenata i podataka o Narodnooslobodilačkom ratu naroda Jugoslavije, tom XIV, knjiga 2: Dokumenti četničkog pokreta Draže Mihailovića 1943, Vojnoistorijski institut, Beograd, 1983, dok. 113, str. 564.
- ↑ Sporazum od 27. novembra 1943. između pukovnika Jevrema Simića i kapetana Nikole Kalabića sa nemačkim predstavnikom o saradnji u borbama protiv NOVJ
- ↑ Miodrag Zečević: DOKUMENTA SA SUĐENjA DRAŽI MIHAILOVIĆU, Beograd 2001: Presuda Dragoljubu Mihailoviću i ostalima
- ↑ https://www.znaci.org/00001/4_14_3_52.htm
- ↑ Miodrag Zečević: DOKUMENTA SA SUĐENjA DRAŽI MIHAILOVIĆU, Beograd 2001: Ispitivanje svedoka i čitanje dokumenata
- ↑ https://www.znaci.org/00001/114_1.pdf
- ↑ Izveštaj Abver-grupe od 23. januara 1944. o sklopljenom sporazumu između vojnoupravnog komandanta Jugoistoka i inspektora četničkih jedinica u Srbiji
- ↑ Pismo delegata Vrhovne komande od 18. aprila 1944. Draži Mihailoviću o saradnji četnika sa nemačkim i bugarskim trupama u borbama protiv NOVJ u jugozapadnom delu Srbije