James III od Škotske
| James III | |
|---|---|
| |
| Portret Jamesa III | |
| Kralj Škotske | |
| Vladavina | 3. august 1460. - 11. jun 1488. |
| Krunidba | 10. august 1460. |
| Prethodnik | James II |
| Nasljednik | James IV |
| Regent | Mary od Gelra (1460. - 1463.) James Kennedy (1463. - 1466.) Robert Boyd (1466. - 1469.) |
| Supruga | Margaret od Danske |
| Djeca | James IV James John |
| Dinastija | Stuart |
| Otac | James II |
| Majka | Mary od Gelra |
| Rođenje | maj 1452. Stirling ili St Andrews |
| Smrt | 11. jun 1488. kod lokaliteta Sauchieburn pored Stirlinga |
James III (maj 1452. - pored Stirlinga, 11. jun 1488.), bio je kralj Škotske, od 1460. - 1488.[1]
James je bio slabašan monarh jer nije uspio steći respekt kod vlastitog plemstva pa se tokom vladavine suočio sa dvije velike bune.[1]
Biografija[uredi | uredi kod]
James je stupio na prijestolje sa samo osam godina kad mu je umro otac James II, tako da je u prvo vrijeme umjesto njega vladala njegova majka kao regent sve do svoje smrti 1463. Nakon nje regent mu je bio biskup St Andrewsa James Kennedy koji je umro 1465., pa je nakon njega regenstvo preuzela grupa lordova predvođenih Robertom Boydom earlom od Kilmarnocka, koji je potpuno preuzeo vlast u svoje ruke 1466. [1] James je 1469. uspio svrgnuti Roberta Boyda i odtad je vladao sam
Za razliku od svoga oca, on nije uspio učvrstiti snažnu centralnu vlast, nakon dugo godina provedenih u sjeni. On je očito iritirao svoje plemiće svojim interesom za umjetnost i postavljanjem umjetnika na visoke dvorske položaje. Sve je iznenadio 1479. kad je uhapsio braću; Aleksandra vojvodu od Albanya i Johna earla od Mara, pod sumnjom za izdaju. Aleksandar je pobjegao pod okrilje Kraljevine Engleske, koja je 1482. poslala vojsku na Škotsku i prisilila Jamesa da vrati Aleksandru njegovu domenu. Za vrijeme tog napada škotski disidentski plemići povješali su Jamesove dvorske miljenike. Ipak se do marta 1483. - James uspio oporaviti i okupiti dovoljno snaga da izbaci Aleksandra.[1]
Ali James nikako nije uspio ugušiti pobune, koje su podizali njegovi oponenti čak i bez engleske podrške. Glave ga je došla ona iz 1488. koju su podigli lideri dviju moćnih pograničnih porodica Homes i Hepburns. Nakon Bitke kod Sauchieburna (pored Stirlinga) koju je izgubio, James III je zarobljen i ubijen.[1]
Naslijedio ga je petnaestogodišnji sin James IV.[1]
Izvori[uredi | uredi kod]
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
| Prethodnik: | Kralj Škotske | Nasljednik: |
| James II | James IV |