Izvor (Novo Brdo)
Izvor / Извор
Izvori | |
|---|---|
 Selo Izvori | |
  Izvor / Извор | |
| Koordinate: 42°36′19″N 21°22′34″E / 42.60528°N 21.37611°E | |
| Država |  Kosovo |
| Okrug | Priština |
| Općina | Novo Brdo |
| Nadmorska visina | 900 m |
| Stanovništvo (2011.) | |
| • Ukupno | 442 |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET) |
| • Ljeti (DST) | UTC+2 (CEST) |
Izvor (albanski: Izvori; ćirilica: Извор), selo na Kosovu u općini Novo Brdo.
Geografija[uredi | uredi kod]
Selo je smešteno zapadno od ostataka nekadašnje tvrđave Novo Brdo odnosno sjeverno od magistralnog puta Priština—Novobërda na obroncima planine Koznice, Bučja i Mandalaka na nadmorskoj visini od 800 do 900m. Nastalo je početkom XIII. veka oko jakog kraškog izvora koji se zove Studeni kladenac, po kome je dobilo ime, kao tvrđavsko podgrađe oko Krive reke koja i danas protiče sredinom sela. Po svojoj strukturi, selo je planinskog tj. razbijenog tipa i sačinjava ga deset zaselaka.
Historija[uredi | uredi kod]
 | Ovom članku ili jednom njegovom dijelu nedostaju izvori. Molimo vas da pomognete Wikipediji i dodate odgovarajuće izvore u članak. |
Deo sela pod nazivom Stari Izvor bilo je predgrađe srednjovekovnog naselja Novo Brdo. Stanovnici su se bavili zemljoradnjom, stočarstvom i u rudnicima kao rudari i topioničari. Ostaci naselja Stari Izvor svedoče da je na padinama u blizini današnjeg Izvora postojala i crkva gde je bilo groblje, gde se i sada nalazi. Pored ove crkve postojale su još dve i to u Selištu i Manastirištu. Broj stanovnika u starom Izvoru se počeo smanjivati posle pada Novog Brda 9. juna 1455. godine. pod otomansku vlast.
Austrijska vojska je pod komandom Pikolominija 1689. godine prodorom do Skoplja potisnula Osmanlije. Srbi su se priključili ustanku, ali posle povlačenja austrijske vojske veći deo stanovništva je krenuo u seobu pod vođstvom Pećkog partrijarha Arsenija III. 1690. godine, dok je deo Srba ostao da živi pod turskom vlašću. Novo Brdo gubi rudarski značaj krajem XVIII. veka i tursko stanovništvo se iseljava u druga mesta, dok je samo mali broj njih ostao. Zapadno od Starog Izvora u XIX. veku doseljavaju se Srbi iz susednih sela Paralova, Jasenovika, Bostana, zatim iz Desivojca i Medveđe. Posle Drugog svetskog rata zbog migracija prema gradovima broj stanovnika se smanjuje, a jedan od glavnih uzroka migracija je privredna zaostalost. Topografski nazivi su: Svračak, Podsvračak, Ramnište/Ravnište, Gosalina, Rosulja, Šumati Rid, Tanki Zabeja.
Stanovništvo[uredi | uredi kod]
| Godina | Pop. | ±% |
|---|---|---|
| 1948. | 600 | — |
| 1953. | 674 | +12.3% |
| 1961. | 768 | +13.9% |
| 1971. | 813 | +5.9% |
| 1981. | 709 | −12.8% |
| 1991. | 593 | −16.4% |
| 2011. | 442 | −25.5% |
| Izvori:[1] | ||