Hiram I
Hiram I (hebrejski: חִירָם, "visokorođeni"; standardni hebrejski Ḥiram, Tiberijska vokalizacija Ḥîrām) je, prema Bibliji, bio fenički kralj Tira od 969. pne. do 936. pne., nasljednik svog oca, Abibaala. Hirama je na tirskom prijestolju naslijedio Baal-Eser I (935-919).[1] Potječe od Kanaanovog prvog sina Zidona.
Vladavina[uredi | uredi kod]
Prema Bibliji (čije navode u ovom slučaju ne potvrđuju nijedni historijski izvori) Tir je za vrijeme Hiramove vlasti od satelita Sidona postao najvažniji od svih feničkih gradova i središte velikog trgovačkog carstva. Hiram je suzbio pobunu u prvoj tirskoj koloniji Utika, u blizini kasnije Kartage.
Biblija kaže da je Hiram sklopio savez s kraljem Solomonom od Izraela, novom silom u regiji. Kroz taj savez je Hiram osigurao pristup najvažnijim trgovačkim rutama za Egipat, Arabiju i Mezopotamiju. Dva kralja su zajedno otvorili trgovačku rutu preko Crvenog mora, spojivši izraelitsku luku Ezion-Geber sa zemljom zvanom Ofir.
Biblijska predaja kazuje kako su se kraljevi obogatili, te da je Hiram poslao Solomonu arhitekte, radnike i cedrovinu kako bi sagradio Prvi Hram u Jeruzalemu. Također je proširio tirsku luku, povećao grad spojivši dva otoka na kojima je sagrađen, te sagradio kraljevsku palaču i hram boga Melqarta. Arheolozi kao William G Dever, Israel Finkelstein i dr. pak drže da su priče o Solomonu, ali i Hiramu, pretjerivanja te da nemaju nikakvih arheoloških dokaza.
Sarkofag[uredi | uredi kod]
Navodi sarkofag Hiramov se nalazi "dva sata" hoda jugoistočno od Tira te predstavlja kolosalni vapnenački sarkofag na visokom pijedestalu"[1], poznat pod nazivom Qabr Hiram.[2] Ne treba ga miješati sa znamenitim Ahiramovim sarkofagom.
Masonska tradicija[uredi | uredi kod]
Hiram I igra ulogu u tradiciji slobodnih zidara (masona) kao dobavljač materijala, novca i obrtnika za izgradnju Solomonovog hrama. To dolazi od biblijske priče o savezu Solomonovog Izraela i Tira pod Hiramom I. U tim pričama je za masone najvažnija ona da je poslao svog majstora Hirama Abifa, da bude predradnik na izgradnji Hrama .[3]. Neki vjeruju da su dva Hirama iz priče jedna te ista ličnost jer imaju isto ime i potječu iz Tira. Hiram Abif se identificira s "lukavim čovjekom" koga je kralj Hiram poslao da sagradi Hram u 2 Ljetopisi 2:13-14. Moguće je da je pogrešno tumačenje stiha iz Biblije dovelo do dvostrukog imena. Masonska tradicija na tim kratkim biblijskim referencama stvara alegoriju koja se ne smatra historijski autentičnom. Zbog nje je za vrijeme zenita popularnosti masona u SAD Hiram postalo uobičajeno muško ime.
V. također[uredi | uredi kod]
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ Vance, Donald R. (March 1994) "Literary Sources for the History of Palestine and Syria: The Phœnician Inscriptions" The Biblical Archaeologist 57(1) , pp. 2-19
- ↑ C.R.Conder and H.H.Kitchener, The Survey of Western Palestine I. Galilee, London 1881, S. 61-64
- ↑ See, e.g., "History of Masonry"