German (general)

German (lat: Germanus, umro 550. godine) bio je jedan od najznačajnijih istočnorimskih (vizantijskih) vojskovođa i dostojanstvenika u vreme vladavine svog brata od tetke, cara Justinijana I.

Identitet Germanovih roditelja nam nije poznat, zna se da je njegova majka bila rođena sestra vizantijskog cara Justina I. Poznato nam je da je German imao i dva brata, Boraida i Justa.

Justin I je poreklom bio iz balkanskih krajeva iz okoline buduće Justinijane Prime (Caričinog Grada), nedaleko od Lebana u današnjoj jugoistočnoj Srbiji. Pošto je kao profesionalni vojnik postao zapovednik carske garde u vreme Anastasija I, doveo je svoje rođake u Konstantinopolj, omogućio im obrazovanje i docnije pristup najvišim pozicijama na dvoru.

Kada je Justin 518. godine postao car, jedan od prvih poteza bio je rad na uspostavljanju jedinstva između rimske i carigradske crkve tj zalešenje Akakijeve šizme. U pregovorima sa papom Hormizdom Justin je angažovao dvojicu sestrića, Justinijana, budućeg cara, i Germana. Zahvaljujući papskom pismu iz 519. znamo da je German već u to vreme bio vir illustris tj. član senatorskog staleža, doduše njegovog najnižeg reda. Zatim je stari Justin postavio Germana za vrhovnog zapovednika rimske vojske u Trakiji (magister militum per Thracias) (518.-527.) koju su već u to vreme svojim upadima uznemiravali Sloveni i njihovi srodnici Anti. German je u ovom periodu naneo toliko težak poraz Antima da je među Slovenima bio zapamćen čitavu generaciju kasnije. Po Prokopiju iz Cezareje, samo Germanovo prisustvo u Serdiki (današnjoj Sofiji) 550. godine bilo je dovoljno da Sloveni odustanu od napada na Solun i opredele se za pohod na dalju Dalmaciju.

Boravak na dunavskoj granici doneo je Germanu reputaciju sjajnog vojskovođe i popularnost. Sa druge strane, možda je njegovo odsustvo i omogućilo Justinijanu da se nametne za nezvaničnog Justinovog savladara i docnijeg prestolonaslednika. Međutim, iako ga je Justinijan proizveo za vrhovnog zapovednika carske vojske pri dvoru (magister militum praesentalis), Prokopije beleži da je German bio pod budnim okom ljubomorne carice Teodore koja je pazila da German i njegova porodica slavom i bogatstvom ne ugroze Jusinijanov presto. Jedan od razloga caričine podozrivosti bio je i Germanov brak sa Pasarom, ženom iz stare rimske senatorske porodice Ancija (Ancii). Ona mu je rodila dva sina, Justina i Justinijana (rođ. oko 525.) i ćerku Justinu (rođ. oko 527.). Nije poznato koliko dugo je brak trajao, zna se samo da je nešto pre 549. German već bio udovac.

U Carigradu Justinijan nije štedeo na počastima za svog brata od tetke, koji je već 536. godine nosio titulu patricija. Iste godine German je najzad poslat na konkretan zadatak u daleku prefekturu Afriku nakon što je lokalni namesnik Solomon bio pod stalnom pretnjom zavera i pobuna. Vođa pobunjenika u Africi Stoca odlučno je pobeđen 537. u otvorenoj bici kod Cele Vetere (Cellae Veteres). Nakon toga German je uspešno upravljao Afrikom sve dok 539. nije opozvan u Carigrad.

Kada je marta 540. godine persijski kralj Hozroje I Anuširvan prekršio Večni mir iz 532. godine, Justinijan je u Antiohiju poslao Germana sa svega 300 vojnika. Pred nadmoćnijom persijskom vojskom koja je zapretila sirijskoj metropoli German se povukao u planine Kilikije. Antiohiju su Persijanci opljačkali i razorili i car je 541. uputio na istok svog najsposobnijeg vojskovoću Velizara. Nakon toga German se vratio u vizantijsku prestonicu.

Tek kada je 548. godine umrla carica Teodora, German se na velika vrata vratio u visoku politiku. Prokopije je zapisao kako je German osoba od najvećeg uticaja na cara. Krajem godine vojskovođa Artavan je sklopio zaveru protiv cara u čijem su razotkrivanju veliku ulogu odigrali German i njegov sin Justin. Naredne 549. godine, dok je Justinijan planirao novi pohod protiv Ostrogota u Italiji, German je oženio Matasventu, unuku Teodoriha Velikog. Posle perioda premišljanja, car je 550. odredio Germana ta vrhovnog zapovednika predstojećeg pohoda na Gote. German se nadao da će prisustvo njegove nove supruge Matasvente, poslednjeg predstavnika dinastije Amala, privući Ostrogote na vizantijsku stranu i time omogućiti brzi kraj teškog Gotskog rata. Justinijan je svog brata od tetke poslao u Serdiku da prikupi balkanse regrute. Germanova reputacija omogućila je dobar odziv i Rimljana i varvara i, kao što je već spomenuto, odvratila podunavske Slovene od pohoda na Solun. Međutim, neposredno pre polaska u Italiju, German se 550. razboleo i umro u Serdiki.

Germanovo potomstvo imalo je značajnu ulogu u kasnijim događajima. Justin, konzul iz 540. godine, docnije je smatran najvećim rivalom Justinijanovog sestrića i prestolonaslednika, Justina II te je 565. uklonjen po odobrenju careve žene Sofije. Germanov mlađi sin Justinijan (umro oko 582. god.) je takođe bio u znamenit vojskovođa i, po latinskim izvorima, u dva navrata je bio u centru zavere ptrotiv Tiberija II Konstantina. Car ga je u oba navrata pomilovao i čak razmišljao o bračnom povezivanju sa Justinijanovom porodicom. Ćerka Justina, koja je zbog Teodorinih smicalica dugo bila neudata, najposle se 545. venčala sa izvesnim Jovanom, rođakom vojskovođe Vitalijana. Ništa drugo ne znamo o njenoj biografiji. Najposle, krajem 550. ili početkom 551. Matesventa je rodila Germanu posthumno istoimenog sina. Ovaj German Mlađi (umro 605. ili 607. godine) bio je krajem 6. veka jedan od najuticajnijih carigradskih senatora i tast Mavrikijevog sina Teodosija.

Samog Germana Prokopije je opisao energičnog i sposobnog vojskovođu u ratu i administratora u miru. Bio je i prijatna osoba u privatnom životu, a u javnosti je imao dostojanstveno držanje. Pored toga, uprkos brojnim Teodorinim klopkama, istoričar iz Cezareje beleži i da je German bio posvećen i lojalan svom rođaku Justinijanu.

Povezano

• Justinijanova dinastija

Literatura

• The Prosopography of the Later Roman Empire II: A.D. 395-527, ed. J.R. Martindale, Cambridge 1980, str. 505-507.