Etanolamin
| Etanolamin | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
| IUPAC ime |
| ||
| Drugi nazivi | 2-Amino-l-Etanol, Etanolamin, Monoetanolamin, β-Aminoetanol, β-hidroksietilamin, β-Aminoetil alkohol, Glicinol, Olamin, MEA, UN 2491 | ||
| Identifikacija | |||
| CAS registarski broj | 141-43-5 
| ||
| PubChem[1][2] | 700 | ||
| ChemSpider[3] | 13835336
| ||
| UNII | 5KV86114PT
| ||
| EINECS broj | |||
| DrugBank | DB03994 | ||
| KEGG[4] | |||
| ChEBI | 16000 | ||
| ChEMBL[5] | CHEMBL104943
| ||
| RTECS registarski broj toksičnosti | KJ5775000 | ||
| Jmol-3D slike | Slika 1 | ||
| |||
| |||
| Svojstva | |||
| Molekulska formula | C2H7NO | ||
| Molarna masa | 61.08 g mol−1 | ||
| Agregatno stanje | Viskozna bezbojna tečnost sa zadahom amonijaka | ||
| Gustina | 1.012 g/cm3 | ||
| Tačka topljenja |
10.3 °C, 283 K, 51 °F | ||
| Tačka ključanja |
170 °C, 443 K, 338 °F | ||
| Rastvorljivost u vodi | meša se | ||
| Napon pare | 64 Pa (20 °C)[6] | ||
| pKa | 9.50[7] | ||
| Indeks prelamanja (nD) | 1.4539 (20 °C)[8] | ||
| Opasnost | |||
| Podaci o bezbednosti prilikom rukovanja (MSDS) | JT Baker | ||
| NFPA 704 |
 2
3
0
| ||
| R-oznake | R20, R34, R36/37/38 | ||
| S-oznake | S26, S27, S36/37, S39, S45 | ||
| Tačka paljenja | 85 °C (zatvorena posuda) | ||
| Tačka spontanog paljenja | 410 °C | ||
| Eksplozivni limiti | 5.5 - 17% | ||
| SAD-Dozvoljeni limit ekspoziture |
3 ppm | ||
| Srodna jedinjenja | |||
| Srodna jedinjenja | N-Metiletanolamin dietanolamin trietanolamin | ||
|
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala | |||
| Infobox references | |||
Etanolamin (2-aminoetanol, monoetanolamin, ETA, MEA), je organsko jedinjenje koje je primarni amin (zbog amino grupe u njegovom molekulu) i primarni alkohol (zbog hidroksil grupe). Poput drugih amina, monoetanolamin deluje kao slaba baza. Etanolamin je toksična, zapaljiva, korozivna, bezbojna, viskozna tečnost sa mirisom sličnom amonijaku.
Etanolamini se često nazivaju monoetanolaminima ili MEA, da bi se razlikovali od dietanolamina (DEA) i trietanolamina (TEA). Etanolamin je druga najrasprostranjenija čeona grupa fosfolipida, supstanci nađenih u biološkim membranama. Oni se takođe nalaze u molekulima glasnika kao što je palmitoiletanolamid koji utiču na CB1 receptore.[9]
Produkcija[uredi | uredi kod]
Monoetanolamin nastaje reakcijom etilen oksida sa tečnim amonijakom; reakcija se takođe proizvodi dietanolamin i trietanolamin.[10]
Ova reakcija je egzotermna.
Primena[uredi | uredi kod]
MEA se koristi u vodenim rastvorima za pranje pojedinih kiselih gasova. On se koristi kao sirovina za proizvodnju deterdženata, emulgatora, sredstava za poliranje, lekova, inhibitora korozije, hemijskih intermedijara, etc.[10][11] Na primer, reagovanjem etanolamina sa amonijakom nastaje helacioni agens, etilendiamin.[10]
Literatura[uredi | uredi kod]
- ↑ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519.
- ↑ Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
- ↑ Joanne Wixon, Douglas Kell (2000). „Website Review: The Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes — KEGG”. Yeast 17 (1): 48–55. DOI:10.1002/(SICI)1097-0061(200004)17:1<48::AID-YEA2>3.0.CO;2-H.
- ↑ Gaulton A, Bellis LJ, Bento AP, Chambers J, Davies M, Hersey A, Light Y, McGlinchey S, Michalovich D, Al-Lazikani B, Overington JP. (2012). „ChEMBL: a large-scale bioactivity database for drug discovery”. Nucleic Acids Res 40 (Database issue): D1100-7. DOI:10.1093/nar/gkr777. PMID 21948594.
- ↑ „Ethanolamine MSDS”. Acros Organics.
- ↑ Hall, H.K., J. Am. Chem. Soc., 1957, 79, 5441.
- ↑ R. E. Reitmeier; V. Sivertz; H. V. Tartar (1940). „Some Properties of Monoethanolamine and its Aqueous Solutions”. Journal of the American Chemical Society 62 (8): 1943–1944. DOI:10.1021/ja01865a009.
- ↑ Calignano, A; La Rana, G; Piomelli, D (2001). „Antinociceptive activity of the endogenous fatty acid amide, palmitylethanolamide”. European Journal of Pharmacology 419 (2–3): 191–8. DOI:10.1016/S0014-2999(01)00988-8. PMID 11426841.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Klaus Weissermel, Hans-Jürgen Arpe, Charlet R. Lindley, Stephen Hawkins (2003). „Chap. 7. Oxidation Products of Ethylene”. Industrial Organic Chemistry. Wiley-VCH. str. 159–161. ISBN 3527305785.
- ↑ „Ethanolamine”. Occupational Safety & Health Administration. Arhivirano iz originala na datum 2013-05-03. Pristupljeno 2014-04-12.
