Edvard Kocbek
| Edvard Kocbek | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Mesto rođenja | Sveti Jurij, kod Ščavnice Austrougarska | ||||
| Datum smrti | 3. 11. 1981. (77 godina) | ||||
| Mesto smrti | Ljubljana SFRJ | ||||
| Profesija | književnik i političar | ||||
| Član KPJ od | 1941. | ||||
| Odlikovanja |
| ||||
Edvard Kocbek (Videm, 27. rujna 1904. – Ljubljana, 3. studenog 1981.), slovenski pjesnik, pisac, esejist, prevoditelj, politički aktivist i borac u pokretu otpora protiv fašizma. Godinama je uređivao pisao za časopis "Dejanje". Objavio je i uspomene iz doba Narodnooslobodilačkog rata ("Tovarišija"). Zbog zbirke ratnih novela "Strah in pogum" bio je uklonjen iz javnog života.
Biografija[uredi | uredi kod]
Rođen je 27. septembra 1904. godine u Sv. Juriju kod Ščavnice. Isprva je studirao teologiju u Mariboru od 1925. do 1927, a posle toga je upisao romanistiku u Ljubljani, Berlinu, Lionu i Parizu. Nakon završetka studija, bio je srednjoškolski profesor u Bjelovaru, Varaždinu i Ljubljani od 1931. do 1941. godine.
Po okupaciji Jugoslavije aprila 1941. godine, kao predstavnik hrišćanskih socijalista, pridružio se Osvobodilnoj fronti i ušao u njeno vođstvo. Za vreme rata bio je član Izvršnog odbora Osvobodilne fronte, član AVNOJ-a, poverenik za prosvetu u NKOJ-u od 1943, ministar za Sloveniju u vladi DF Jugoslavije od marta 1945, potpredsednik Prezidijuma Narodne skupštine NR Slovenije i član Glavnog odbora Oslobodilačkog fronta Slovenije.
Zbog objavljivanja knjige „Strah in pogum“, koja se bavila likvidacijom političkih protivnika tokom rata u Sloveniji, bio je od 1952. godine politički izolovan. Ponovo je počeo da objavljuje radove od 1961, a tri godine kasnije bio je dobitnik Prešernove nagrade za delo „Groza“.
Umro je 3. novembra 1981. godine u Ljubljani. Sahranjen je na ljubljanskom groblju Žale.
Pesnik i pisac[uredi | uredi kod]
Bio je urednik i saradnik časopisa „Stražni ognji“, „Križ“, „Beseda“, „Dom in svet“ i „Dejanje“ (1928–1941). Člankom Premišljevanje o Španiji 1937, izazvao je rascep u katoličkim redovima, te osnovao sopstveni časopis „Dejanje“.
Pesme koje je objavio između 1925. i 1933. i skupio u knjizi „Zemlja“ (1934), pokazuju stilsko skretanje od ekspresionističkog zanosa u produhovljenu deskripciju.
Kocbekova esejistika, koja je težila ka filozofskoj sintezi hrišćanskog aktivizma i personalističke etike, rađala se iz dinamičkog odnosa između pojedinaca i društva. Od personalističke filozofije preuzeo je tezu o revoluciji u čoveku, posle koje zatim, bez nasilja, dolazi promena društvenih odnosa. Po tome, revolucija u čoveku treba da se izvrši u okviru hrišćanskog duhovnog i etičkog sistema. Zato Kocbek nije mogao da usvoji marksizam, a ni doslednu praksu na marksističkoj osnovi.
U periodu izolacije 1952-1961, uglavnom se bavio prevođenjem dela sa francuskog i nemačkog jezika.
Dela[uredi | uredi kod]
| Poezija (pjesničke zbirke): | Proza: | Dramatika: |
|---|---|---|
|
|
Odlikovanja[uredi | uredi kod]
- Orden narodnog oslobođenja
- Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom
- Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem
- Partizanska spomenica 1941.
Literatura[uredi | uredi kod]
- Enciklopedija Jugoslavije (knjiga peta). „Leksikografski zavod FNRJ“, Zagreb 1962. godina.
- Bjeloš, Nenad. "Odlikovani Slovenci 1944-1950". Vojnozgodovinski zbornik št. 9 (2002). 90-97.
- Inkret, Andrej. In stoletje bo zardelo: Kocbek, življenje in delo. Ljubljana. 2011. ISBN 978-961-241-503-7.
- Omerza, Igor. Edvard Kocbek: Osebni dosje št. 584', Ljubljana. 2010. ISBN 978-961-226-979-1.
- Pogačnik, Jože [et al.]. Slovenska književnost III. Ljubljana, 2001. 54-59 in 150-152.
- Hribar, Tine, Ena je groza, 2010. (COBISS)
Spoljašnje veze[uredi | uredi kod]
- Kocbek na www.svarog.org Arhivirano 2016-03-04 na Wayback Machine-u
- Poetry International Web
- Kocbek na www.rtvslo.si
- Brošura o Edvardu Kocbeku Arhivirano 2006-10-01 na Wayback Machine-u
- Spominska znamka
- Novice na 24ur.com Arhivirano 2005-03-13 na Wayback Machine-u
