Brahui
Brahui ili Brohi (Urdu: بروہی) su etnička grupa od oko 2,2 miliona ljudi od kojih većina živi u Kalat u Pakistanu, ali koji se također u manjem broju mogu naći u susjednom Afganistanu i Iranu. Bliski su Balučima s kojima su se miješali i čiju kulturu su većim dijelom preuzeli. U lingvističkom smislu govore Brahui jezikom, koji je sjeverni dravidski jezik, ali koji je zahvaljujući izolaciji od drugih dravidskih jezika preuzeo veći broj balučkih riječi, pa čak i brojeve. Ne postoji posebno brahui pismo; kao i Baluči, oni se koriste perzijsko-arapskim pismom. Brahui se govori u slijedećim oblastima: oblasti Merv u Turkmenistanu, okolica Zahedana i Zabola u Iranskom Balučistanu, južnim dijelovima Afganistana, pakistanskom Balučistanu i, većinski, u regiji Jhalawan.
Porijeklo, geografija i demografija[uredi | uredi kod]
Postoje dvije glavne teorije o Brahuijima među naučnicima. Po jednoj oni predstavljaju ostatke drevnog elamo-dravidskog naroda koji je potekao od civilizacije doline Inda. Po drugoj teoriji oni predstavljaju doseljenika sa sjevera Indije, koji su tamo stigli prije najezde Arijaca, ili kasnije, ali prije dolaska Baluča. Kroz vijekove, zahvaljujući svom položaju, Brahui su se miješali s iranskim narodima isto kao i sa Sindhima i drugim grupama, te u kulturnom i drugom smislu više podsjećaju na svoje susjede nego dravidske narode u Indiji. Uz to, oni su gotovo u potpunosti muslimani, najčešće suniti.
Iako su im bili dominirali različiti napadači kroz historiju, uključujući Baluče, kanovi Kalata, porijeklom Brahui, postali su samostalnim vladarima te decenijama dominirali Balučistanom, odbijajući Perzijance sve do dolaska Britanaca u 19. vijeku.
Brahui jezik se uglavnom govori u oblastima Kalata u pakistanskom Balučistanu, iako postoji veliki broj ljudi koji govore tim jezikom u južnom Afganistanu i Iranskom Balučistanu. To uključuje tri dijalekta - Sarawani (na sjeveru), Jhalawani (na jugoistoku) i Chaghi (na sjeverozapadu i zapadu). Prema istraživanjima tim jezikom govori 2,000.000 ljudi u Pakistanu (1998), 200.000 u Afganistanu i 10.000 u Iranu, odnosno 2,210.000 u svijetu. Zbog svoje izolacije, Brahui rječnik je samo 15% dravidski, dok ostatkom dominiraju perzo-arapske, balučke i indoarijske posuđenice, mada je gramatika i opća morfologija još uvijek dravidska. Brahui se uglavnom piše perzijsko-arapskim pismom te je čak razvijenao i latinično pismo za Brahuije. U Pakistanu se brahui uči na fakultetima.
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- A website related to Brahuis by Shafique-Ur-Rehman Arhivirano 2008-06-07 na Wayback Machine-u
- [1] Arhivirano 2005-12-05 na Wayback Machine-u