Ayrshire
Ayrshire
| |
|---|---|
| |
| U sastavu | Škotske |
| Upravni oblik | grofovija |
| Glavni grad | Ayr |
| Površina | 2947 km² |
| Stanovništvo | 366.800 |
| Gustoća | 124 stanovnika na km² |
Ayrshire (škotsko-gelski: Siorrachd Inbhir Àir a Deas je ime nekadašnje grofovije i ime historijske regije na zapadu Škotske.
Geografske karakteristike[uredi | uredi kod]
Grofovija Ayrshire prostirala se po teritoriju današnjih područnih savjeta; Istočni Ayrshire, Južni Ayrshire i Sjeverni Ayrshire, uz još mali dio na jugu koji je danas dio Vijeća Dumfries i Galloway.[1]
Ayrshire je zauzimao površinu od 2947 km², a pred kraj je imao 366,800 stanovnika
Velik dio teritorija proteže se uz nisku obalu zaljeva Firth of Clyde, a najvišu visinu od oko 600 metara, ima na istočnoj granici gdje se uzdiže Južna visoravan.[1] Dvije rijeke Irvine i Doon dijelile su Ayrshire na tri regije; Cunninghame, sjeverno od rijeke Irvine, Kyle (između Irvina i Doona) i Carrick južno od Doona.[1]
Historija[uredi | uredi kod]
Arheološki nalazi govore da je Ayrshire bio naseljen od neolita. Na lokalitetu Loudoun Hill leže ostatci rimske utvrde izgrađene između 79. - 84. Za ranog srednjeg vijeka - Ayrshire je bio dio keltsko - britanskog Kraljevstva Strathclyde. U 11. vijeka njegov kralj Duncan postao jeprvi škotski vladar.[1] U Ayrshiru je spriječena invazija Norvežana koji su poraženi u Bitci kod Largsa 1263. Iz grada Ayra je William Wallace - 1297. počeo svoju borbu za obnovu škotske nezavisnosti, a iz zamka Turnberry je Robert Bruce - 1307. započeo svoju borbu za škotski tron. U Ayru je 1315. održano zasjedanje Škotskog parlamenta, u njemu je nešto kasnije 1654. Oliver Cromwell izgradio utvrdu za kontrolu jugozapadne Škotske.[1]
Prvi škotski rudnici ugljena na većim dubinama otvoreni su pored Ayra 1780., nakon tog su slijedile željezare i tekstilna industrija. Istovremeno se desila i revolucija u poljoprivredi sa novim metodama (melioracija, plodored), pa je Ayrshire postao vrlo razvijen ratarski kraj, a njegovi bujni nizinski pašnjaci omogućili su da se regiji da ima najviše krava u Škotskoj.
Irvine i Kilmarnock izrasli su u glavne industrijske centre sa brojnim pogonima tekstilne industrije koja je proizvodila sve vrste platna. Stare industrije Ayrshira (tekstilna, metalna), počele su krajem 20. vijeka, propadati i ustupati mjesto novim tehnologijama (elektronika, Inženjerstvo).[1]
