Američka arhiepiskopija
Arhiepiskopija američka (engl. Archdiocese of America) je organski dio Carigradske patrijaršije.
Poglavar je arhiepiskop američki Demetrios, a sjedište arhiepiskopije se nalazi u Njujorku.
Istorija[uredi | uredi kod]
Prvi grčki pravoslavci u Sjevernoj Americi su ulazili u sastav etnički mješovitih parohija, koje su se nalazile u jurisdikciji Kamčatske, Kurilske i Aleutske (kasnije Aleutske i severnoameričke) eparhije Ruske pravoslavne crkve. Parohije u SAD su bile: u gradu Galvestonu (Teksas, 1862), u Nju Orleansu (Luizijana, 1864), u San Francisku (Kalifornija, 1868). Crkveni život grčkih emigranata u SAD se odvijao pod okriljem Grčke pravoslavne duhovne misije Ruske pravoslavne crkve, a na čelu misije se nalazio grčki arhimandrit.
Oktobra 1918, po blagoslovu vaseljenskog patrijarha Germana V, mitropolit atinski Meletije (Metaksakis) je posjetio SAD i bez kanonske dozvole Ruske pravoslavne crkve, u Sjevernoj Americi u Njujorku, ustanovio je Sinodalnu komisiju na čelu sa titularnim episkopom rodostoljskim Aleksandrom (Dimoglu), koga je u početku objedinila grčke parohije u Sjevernoj Americi pod jurisdikciju Grčke pravoslavne crkve. Februara 1921, mitropolit Meletije, godinu dana ranije je bio prinuđen da napusti položaj poglavara Grčke crkve, po drugi put je posjetio Ameriku i aktivno se zanimao organizacijom Grčke arhiepiskopije Sjeverne i Južne Amerike, koja je bila proglašena za sastavni dio Grčke pravoslavne crkve dana 15. septembra 1921. godine. Arhiepiskopija je u svom sastavu imala oko 130 parohija.
Dana 1. marta 1922, Sveti sinod Carigradske patrijaršije je po predlogu patrijarha Meletija IV (Metaksakisa, izabran za patrijarha 25. novembra 1921) donio odluku „o obaveznom i isključivom potčinjavanju“ Carigradskoj patrijaršiji cijele pravoslavne dijaspore. Uskoro je Sinod prisvojio sebi jurisdikciju nad pravoslavnim grčkim parohijama u Sjevernoj Americi, a samim tim je izuzeo Grčku arhiepiskopiju Sjeverne Amerike iz jurisdikcije Grčke pravoslavne crkve. Država Njujork je zvanično priznala arhiepiskopiju 1922. godine.
Dana 11. maja 1922, na čelo arhiepiskopije je bio postavljen bivši episkop rodostoljski Aleksandar (1922—1930), kojem su se potčinjavala tri eparhijska episkopa — čikaški, bostonski i San Franciska, koji su zajedno sačinjavali Sinod.
Godine 1996, jedinstvena Arhiepiskopija je bila administrativno razdvojena na četiri dijela na dva kontinenta: SAD, Kanadu, Centralnu Ameriku i Južnu Ameriku. Od tada se u jurisdikciji Arhiepiskopije američke nalazi samo teritorija SAD.
Organizacija[uredi | uredi kod]
Na čelu Arhiepiskopije američke se nalazi „arhiepiskop Amerike i egzarh Atlantskog i Tihog okeana“, koga bira Sveti sinod Carigradske patrijaršije. Arhiepiskop se nalazi na čelu Sinoda Arhiepiskopije američke koji se sastoji iz svih episkopa u Americi. Od 19. avgusta 1999, poglavar je arhiepiskop američki Demetrios (u miru — Demetrios Trakatelis).
Arhiepiskopija obuhvata više od 540 parohija i 800 sveštenika u 9 eparhija: Atlantskoj, Bostonskoj, Denverskoj, Detroitskoj, Njudžerzijskoj, Njujorškoj, Pitsburškoj, San Francisko i Čikaškoj.